Πως να επιλέξετε την ιδανική οθόνη για τον υπολογιστή σας

Η επιλογή του monitor είναι η σημαντικότερη απόφαση που πρέπει να πάρουμε κατά την αγορά ενός νέου υπολογιστή. Από τους φανατικούς gamers μέχρι αυτούς που χρησιμοποιούν τον υπολογιστή μόνο για πλοήγηση στο internet ή για σύνταξη κειμένων, η κατάλληλη οθόνη θα προσφέρει άνετη και ξεκούραστη χρήση, ενώ η λάθος οθόνη θα οδηγήσει σε κούραση και εκνευρισμό.

Όταν αγόρασα τον πρώτο μου υπολογιστή, στην τρυφερή ηλικία των 15 ετών (μη γελάτε, παιδιά του σήμερα, τα 90s ανήκουν σε άλλο αιώνα) έκανα την εξής ενδιαφέρουσα επιλογή. Διάλεξα τον δεύτερο καλύτερο επεξεργαστή της αγοράς (Pentium MMX στα 166Mhz), έβαλα δύο κάρτες γραφικών (την απλή και την πρόσθετη 3DFX, αποκλειστικά για παιχνίδια), και για να είμαι εντός budget (και να μην πάθει καμιά συγκοπή ο πατέρας μου) αγόρασα την φθηνότερη οθόνη που μπόρεσα να βρω, μια αθλιότητα 14ων ιντσών με μέγιστη ανάλυση 1024x768 και refresh rate που το έβλεπες σχεδόν να αναβοσβήνει με γυμνό μάτι.

Ενώ οι επεξεργαστές και οι κάρτες γραφικών μέσα σε 2-3 χρόνια δεν αξίζουν απολύτως τίποτα, μια καλή οθόνη θα μας συντροφέψει για όλη της τη ζωή. Μην κάνετε λοιπόν το δικό μου λάθος και δείτε ποιά κριτήρια θα χρειαστεί να λάβετε υπ' όψιν σας για να επιλέξετε την ιδανική οθόνη.

Τύπος σύνδεσης

Για να συνδέσετε την οθόνη στον υπολογιστή σας, δύο είναι οι πιο διαδεδομένοι τύποι σύνδεσης: η αναλογική σύνδεση VGA του παρελθόντος...

 

...και η ψηφιακή σύνδεση DVI που είναι πλέον το στάνταρ για όλες τις κάρτες γραφικών και οθόνες.

(η σύνδεση HDMI, η οποία συναντάται πλέον σε όλες σχεδόν τις μοντέρνες τηλεοράσεις, είναι ουσιαστικά ίδιας τεχνολογίας με τη σύνδεση DVI. Γι' αυτό και υπάρχουν καλώδια-αντάπτορες από τον ένα τύπο βύσματος στον άλλο με κόστος μερικών ευρώ)

Το θέμα με τα βύσματα είναι το εξής: ενώ υπάρχει αντάπτορας που μετατρέπει το DVI σε VGA - οι περισσότερες κάρτες γραφικών διαθέτουν ένα στη συσκευασία τους - δεν υπάρχει αντίστροφος αντάπτορας, που να μετατρέπει το VGA σε DVI.

Αυτό σημαίνει πως αν ο υπολογιστή σας είναι παλιότερος και έχει μόνο θύρα VGA, δεν υπάρχει κανένας τρόπος να συνδέσετε μια σύγχρονη οθόνη που έχει μόνο βύσμα DVI. Σε αυτή την περίπτωση, καθώς το VGA είναι βύσμα υπό εξαφάνιση, θα πρέπει είτε να αλλάξετε κάρτα γραφικών ή να καταφύγετε σε κάποια μεταχειρισμένη οθόνη.

Ορισμένες τηλεοράσεις διαθέτουν ακόμα σύνδεση VGA, όμως η χρήση τηλεόρασης για μόνιτορ υπολογιστή είναι σε γενικές γραμμές κακή ιδέα, για λόγους που θα αναλύσουμε στη συνέχεια του άρθρου.

Το μέγεθος της οθόνης

Σε περίπτωση που δεν το γνωρίζατε, το μέγεθος της οθόνης σε ίντσες εκφράζει το μέγεθος της διαγωνίου της (όσον αφορά το γυαλί, φυσικά).

Το μέγεθος της οθόνης που είναι άνετο για τη χρήση του υπολογιστή είναι μια καθαρά υποκειμενική επιλογή. Υπάρχουν κάποιες κατευθυντήριες γραμμές που είναι προς όφελός σας να ακολουθήσετε.

• Οι μεγαλύτερες οθόνες είναι καλύτερες για όσους ασχολούνται με επεξεργασία εικόνας και βίντεο, με τη φωτογραφία ή τους αρέσουν τα παιχνίδια.
• Άνθρωποι που δουλεύουν πολλές ώρες στον υπολογιστή τείνουν να είναι πιο παραγωγικοί αν χρησιμοποιούν πολλαπλές οθόνες μεγαλύτερου μεγέθους.

• Ακόμα και αν χρησιμοποιείτε τον υπολογιστή μόνο για επεξεργασία κειμένου, μια μεγαλύτερη οθόνη θα σας επιτρέψει να έχετε, π.χ., ανοιχτά δύο αρχεία Word το ένα δίπλα στο άλλο.
• Υπάρχει βέβαια και ένα όριο στο μέγεθος - δυσκολευόμαστε να φανταστούμε κάποιον να χρειάζεται μια οθόνη 50+ ιντσών για τον υπολογιστή του.

Σημαντικότερη παράμετρος όμως από το μέγεθος της οθόνης είναι η ανάλυση που υποστηρίζει.

Ανάλυση Οθόνης (Screen Resolution)

Στις οθόνες της - προϊστορικής, πλέον - τεχνολογίας CRT, ο χρήστης είχε το ελεύθερο να επιλέξει όποια ανάλυση ήθελε, από την χαμηλότερη μέχρι την υψηλότερη που υποστήριζε η οθόνη, δίχως να έχει καμία απώλεια στην ποιότητα.

Πλέον, όμως, όλες οι οθόνες είναι TFT-LCD. Η τεχνολογία αυτή σχηματίζει την εικόνα χρησιμοποιώντας φωτεινά σημεία τα οποία ονομάζονται pixels.

Ανάλογα με τον αριθμό των pixels που έχει η οθόνη (και τον τρόπο με τον οποίο είναι χωρισμένα σε γραμμές και στήλες), υπάρχει μόνο μία ανάλυση η οποία είναι η ιδανική, native ανάλυση της οθόνης.

Για παράδειγμα, αν τα pixel της οθόνης είναι παραταγμένα σε 1280 κατακόρυφες στήλες και 1024 οριζόντιες γραμμές, η ιδανική ανάλυση είναι 1280x1024. Έχοντας τον υπολογιστή μας ρυθμισμένο σε αυτή την ανάλυση, έχουμε την καλύτερη δυνατή ποιότητα εικόνας από το μόνιτορ. Αν ρυθμίσουμε μια διαφορετική ανάλυση, ο υπολογιστής χρησιμοποιεί μια διαδικασία που ονομάζεται interpolation για να επανασχεδιάσει την εικόνα επί της οθόνης, με σαφή μείωση στην ποιότητα.

Σημειωτέον: Το Full HD 1080p αναφέρεται στις οριζόντιες γραμμές του βίντεο. Μια τηλεόραση ή ένα μόνιτορ με λόγο πλευρών 16:9 πρέπει να υποστηρίζει ανάλυση τουλάχιστον 1920x1080 για να παίξει βίντεο Full HD (π.χ. από δίσκους blu-ray) στην καλύτερη ποιότητα.

Οι υψηλότερες αναλύσεις κάνουν τα αντικείμενα επί της οθόνης να φαίνονται μικρότερα απ' ότι οι χαμηλότερες, για οθόνες ίδιου μεγέθους. Γι' αυτό, αν ο τρόπος εργασίας σας περιλαμβάνει να έχετε ανοιχτά ταυτόχρονα πολλά παράθυρα, καλό είναι να επιλέξετε μια οθόνη υψηλότερης ανάλυσης. Ορισμένοι χρήστες με προβλήματα όρασης ή που δυσκολεύονται με το μικρό κείμενο πιθανώς να προτιμήσουν οθόνες με χαμηλότερη native ανάλυση, αν και τα σύγχρονα λειτουργικά συστήματα διαθέτουν ρυθμίσεις που μεγεθύνουν το κείμενο και τα εικονίδια, για τις υψηλές αναλύσεις.

Ένας από τους λόγους που δεν είναι καλή ιδέα να χρησιμοποιήσουμε μια τηλεόραση Plasma ή LCD για μόνιτορ υπολογιστή είναι η ανάλυση. Υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην αγορά τηλεοράσεις 42 ιντσών, με κόστος 300+ ευρώ, που υποστηρίζουν ανάλυση μόλις 1024x768. Σε μόνιτορ υπολογιστών, αυτή την ανάλυση τη συναντάμε μόνο σε κάτι οθόνες 15 ιντσών, που κοστίζουν λιγότερο από 50 ευρώ. Αντίθετα, με 100 ευρώ μπορούμε να αγοράσουμε μόνιτορ υπολογιστή 20 ιντσών, με ανάλυση full HD 1920x1080.

Λόγος αντίθεσης (Contrast Ratio)

Ο λόγος αντίθεσης εκφράζει τη διαφορά ανάμεσα στο πιο φωτεινό λευκό και το πιο σκούρο μαύρο που μπορεί να παράγει μια οθόνη. Για παράδειγμα, σε μια οθόνη με λόγο αντίθεσης 1000:1, το λευκό είναι χίλιες φορές πιο φωτεινό από το μαύρο.

Οι αριθμοί αυτοί είναι η σημαντικότερη ένδειξη όσον αφορά την ποιότητα του χρώματος. Όσο μεγαλύτερος είναι ο λόγος αντίθεσης, τόσο μεγαλύτερη λεπτομέρεια στο χρώμα μπορεί να απεικονίσει η οθόνη. Ο λόγος αντίθεσης είναι επίσης πολύ σημαντικός στις σκοτεινές σκηνές, έτσι ώστε να φαίνονται οι λεπτομέρειες και να μην χάνονται τα πάντα μέσα στη μαυρίλα.

Δυστυχώς, ο λόγος αντίθεσης είναι το μεγαλύτερο θύμα του μάρκετινγκ στις σύγχρονες οθόνες και τηλεοράσεις. Διαβάζοντας τις προδιαγραφές θα δείτε λόγους αντίθεσης της τάξης του 1.000.000:1, 5.000.000:1 ή και 10.000.000:1. Αυτά τα νούμερα δεν είναι ακριβώς πραγματικά. Είναι στιγμιαίοι λόγοι αντίθεσης που δημιουργούνται με κάποιες τεχνικές με όνοματα που διαφέρουν ανάλογα με τον κατασκευαστή - θα τις συναντήσετε ως Dynamic Contrast Ratio, Advance Contrast Ratio κλπ.

Οι περισσότερες οθόνες που παίζουν στα εκατομμύρια, έχουν πραγματικό λόγο αντίθεσης γύρω στο 1000:1. Φροντίστε λοιπόν, ανεξάρτητα από το τι θα σας πει ο πωλητής, να γνωρίζετε εκ των προτέρων τον πραγματικό λόγο αντίθεσης. Και μην προσπαθήσετε να ενημερώσετε τον πωλητή για τη διαφορά. Είτε τη γνωρίζει είτε όχι, ξέρει πως το 10.000.000:1 ακούγεται πιο εντυπωσιακό από το 1000:1, και πληρώνεται για να πουλάει, όχι για να ενημερώνει τους πελάτες για τις αλήθειες της τεχνολογίας και τα κόλπα του μάρκετινγκ.

Γωνία θέασης (Viewing Angle)

Η γωνία θέασης είναι άλλο ένα χαρακτηριστικό - όπως η ανάλυση - που δεν είχε καμία σημασία στις οθόνες CRT. Στις οθόνες LCD όμως, αν τις κοιτάζουμε υπό γωνία, από κάποιο σημείο και μετά η εικόνα παραμορφώνεται.

Σε έναν ιδανικό κόσμο, η γωνία θέασης θα ήταν 180 μοίρες - εν ολίγοις, η εικόνα θα είχε την ίδια ποιότητα απ' όπου και αν κοιτάζαμε το μπροστινό μέρος της οθόνης. Στην πραγματικότητα, πολλά από τα μόνιτορ της αγοράς παρέχουν γωνία θέασης μέχρι 140 μοίρες.

Αν είστε ο μόνος που χρησιμοποιείτε τον υπολογιστή σας, δεν είναι απαραίτητη η μεγάλη γωνία θέασης - έτσι κι αλλιώς θα είστε κεντραρισμένος στην οθόνη.

Αν όμως χρειάζεται την ίδια οθόνη να κοιτάξουν 2, 3 ή περισσότερα άτομα, είναι φυσικώς αδύνατον να βρίσκονται όλοι στο κέντρο, κι εκεί είναι που η μεγαλύτερη γωνία θέασης παίζει ρόλο, ώστε να βλέπουν καλά αυτοί που βρίσκονται και στα πλάγια.

Χρόνος απόκρισης (Response Time)

Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό το οποίο ενδιαφέρει κυρίως τους gamers.

Τα pixel της οθόνης παίρνουν κάποιο χρόνο για να αλλάξουν χρώμα, ο οποίος μετριέται σε χιλιοστά του δευτερολέπτου (miliseconds, ms). Όσο μικρότερος είναι ο αριθμός, τόσο γρηγορότερα αλλάζει το χρώμα.

Αυτό έχει σημασία για τις οθόνες που πρέπει να απεικονίζουν γρήγορα εναλλασσόμενες εικόνες, π.χ. βίντεο ή παιχνίδια. Ειδικά για τα παιχνίδια, χρόνοι απόκρισης μεγαλύτεροι των 8ms μπορεί να μειώσουν σημαντικά την ποιότητα της απεικόνισης.

(δεν φαίνεται ακριβώς έτσι, είναι όμως αδύνατον ο φωτογραφικός φακός να συλλάβει ακριβώς το αποτέλεσμα του χρόνου απόκρισης στην κίνηση)

Λόγος πλευρών (aspect ratio)

Κάποτε τα μόνιτορ, όπως και οι τηλεοράσεις, είχαν λόγο πλευρών 4:3.

Στην πράξη, αυτό σημαίνει πως αν μία τηλεόραση 4:3 έχει διαγώνιο 21 ιντσών (53,34 εκατοστά), εφαρμόζοντας το Πυθαγόρειο Θεώρημα το μήκος της οθόνης είναι 16,8 ίντσες (42,67 εκατοστά) και το ύψος 12,6 ίντσες (32 εκατοστά).

(δεν υπήρχε λόγος να κάνω αυτόν τον υπολογισμό, όμως είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποίησα το Πυθαγόρειο Θεώρημα αφότου τέλειωσα το Λύκειο. Μπορεί να έκανα και καμία πατάτα, αν έχω κάνει λάθος, διορθώστε με στα σχόλια)

Πλέον, ο πιο διαδεδομένος λόγος πλευρών είναι ο 16:9, που είναι σαφώς πιο μακρόστενος από τον σχεδόν τετράγωνο 4:3. Σε μια τηλεόραση 21 ιντσών, το 16:9 σημαίνει πως το μήκος είναι 18,3 ίντσες (46,48 εκατοστά) και το ύψος 10,3 ίντσες (26,16 εκατοστά).

Γενικά, η συντριπτική πλειψοφηφία των νέων μόνιτορ κυκλοφορούν με λόγο πλευρών 16:9, κάτι που διευκολύνει και τη θέαση ταινιών widescreen. Κάποια μόνιτορ έχουν λόγο πλευρών 16:10. Ακόμα και αν βρείτε σύγχρονο μόνιτορ με λόγο 4:3, δεν υπάρχει κανένας λόγος να το επιλέξετε.

Η μάρκα της οθόνης

Η μάρκα της οθόνης είναι πιθανώς το χειρότερο κριτήριο για να αγοράσετε μόνιτορ. Ρωτώντας δέκα διαφορετικά άτομα, δεν αποκλείεται να ακούσετε δέκα διαφορετικές γνώμες για το ποιές μάρκες είναι οι καλύτερες και ποιές οι χειρότερες.

Δύο βήματα χρειάζεται να ακολουθήσετε για να αγοράσετε την ιδανική οθόνη:

• Με βάση τα παραπάνω, να έχετε βρει τα χαρακτηριστικά που θέλετε, και, βεβαίως, να έχετε υπ' όψιν και τα χρήματα που θέλετε να επενδύσετε.

• Να δείτε την οθόνη σε λειτουργία, με το είδος των εφαρμογών που θα τρέχετε εσείς (βίντεο, παιχνίδια, εφαρμογές γραφείου). Κανένα νούμερο, καμία στατιστική, και, εν τέλει, κανένα review σε περιοδικό ή στο Internet δεν μπορεί να σας εγγυηθεί πως το τελικό αποτέλεσμα επί της οθόνης θα είναι αυτό που θα ικανοποιεί την αίσθηση της όρασής σας.

Και, σας υπενθυμίζουμε: μην τσιγκουνευτείτε. Οικονομία στην οθόνη μπορεί να σημαίνει από μια απλή δυσαρέσκεια όσον αφορά την ποιότητα μέχρι κόπωση και έντονους πονοκεφάλους μετά από πολύωρη εργασία.

www.pcsteps.gr